Sociaal Veiligheidsplan voor Volleybalvereniging In Up Go

Inleiding

Volleybalvereniging In Up Go is een vereniging waar iedereen met plezier en veilig komt volleyballen.

Volleybalvereniging In Up Go wil iedereen de mogelijkheid bieden om te kunnen genieten van de volleybalsport. Zij wil een vereniging zijn waar iedereen zich thuis en veilig kan voelen, ongeacht zijn of haar sportieve capaciteiten. Een veilig sportklimaat begint met een sportieve en respectvolle omgang met elkaar. Daarnaast is het zaak rekening te houden met de grenzen die een ander aangeeft. Of gedrag grensoverschrijdend is, bepaalt niet de zender, maar de ontvanger, hoe die het ervaren heeft.

Als uitgangspunt voor het schrijven van dit beleidsplan is de toolkit ‘Beleid voeren tegen Seksuele Intimidatie en ander Grensoverschrijdend Gedrag voor sportverenigingen’ van het NOC*NSF gebruikt. Dit beleidsplan is gericht op (ouders van) leden, trainers/coaches en overige vrijwilligers die bij de vereniging betrokken zijn.

Bewustwording

In de afgelopen jaren zijn er door de media verschillende incidenten over seksuele intimidatie of ander grensoverschrijdend gedrag in de sportwereld onder de aandacht gebracht. Naast aandacht voor de ‘ernstige zaken’ die in de media naar voren komen, is het voor een veilig sportklimaat ook belangrijke aandacht te geven aan ‘kleinere’ zaken die het plezier in sporten kunnen verminderen, zoals pesten, buitensluiten of niet respectvol gedrag naar leden, vrijwilligers, tegenstanders of scheidsrechters.

Hierdoor is er meer bewustzijn ontstaan op het organiseren van een sociaal veilige sportomgeving. Eén van de belangrijkste middelen om incidenten zoveel mogelijk te voorkomen, is het bespreekbaar maken van grensoverschrijdend gedrag.

Het is van belang om hierover beleid op te stellen door:

• Binnen het bestuur een verantwoordelijke aan te stellen voor het veiligheidsbeleid van de vereniging.
• Het onderwerp bespreekbaar te maken bij leden en ouders.
• Aan te geven dat er openlijk over dit onderwerp gesproken moet worden en de noodzaak van omgang- en gedragsregels te benadrukken.7
• Elkaar aan te spreken op gedrag, dat in strijd is met de gedragsregels van In Up Go.
• Het aanstellen van een Veiligheidscommissie (VC) en Vertrouwenscontactpersoon (VCP).

Omgangsregels

Het actief hanteren en uitdragen van omgangsregels helpt om overschrijding van grenzen te voorkomen. Volleybalvereniging In Up Go wil iedereen de mogelijkheid bieden om te kunnen genieten van de volleybalsport.

• Heb respect voor elkaar, de tegenstanders en de scheidsrechters.
• We pesten of kwetsen anderen niet vanwege afkomst, uiterlijk, cultuur, geloof of geaardheid.
• We vallen anderen niet lastig met seksuele opmerkingen of grensoverschrijdend gedrag en respecteren elkaars grenzen.
• We accepteren anderen en sluiten niemand buiten.
• We gedragen ons correct en sportief: geen gescheld, gevloek, intimidatie of dreigementen.
• We spreken elkaar aan op ongewenst gedrag.

Met elkaar moeten we het bovenstaande laten zien. In Up Go vindt dit belangrijk en zal daarom ongewenst gedrag niet tolereren. Ga in gesprek met elkaar of met betrokkenen wanneer er ongewenste zaken spelen en/of benader de Vertrouwenscontactpersoon van de vereniging. Verder heeft iedereen een meldingsplicht bij zaken die tegen de gedragscode ingaan.

Deze regels gelden algemeen binnen In Up Go, en verwachten we ook van onze bezoekers. Daarnaast is ieder team vrij om hierop aanvullende teamafspraken te maken die de sportiviteit en het respect verhogen.

Sterker nog, we raden ieder team (jeugd en senioren) aan bij de start van het seizoen afspraken te maken over dergelijke zaken, maar ook over praktische punten zoals trainingsopkomst (en afmelden), doelstellingen voor het seizoen (staat plezier voorop of presteren), wisselbeleid, en verdeling van taken (denk aan regel van vervoer, waterflessen, fluiten, tellen etc)

Begeleiders in de sport

Omgangsregels kunnen gezien worden als algemene uitgangspunten voor gedrag. In de sport is de relatie tussen de trainer en de sporter erg belangrijk. Uit onderzoek is gebleken dat veel situaties van grensoverschrijdend gedrag plaatsvinden wanneer er een verschil is in ‘machtspositie’, bijvoorbeeld trainer tov sporter, leeftijdsverschil, meerderen tegen 1 of fysiek verschil.

Daarom heeft de georganiseerde sport gedragsregels vastgesteld. Deze gedragsregels zijn gericht op trainers/ coaches/ begeleiders/ vrijwilligers (verder in de tekst begeleider genoemd) en maken deel uit van het Tuchtreglement van de sportbond. De gedragsregels geven aan waar de grenzen liggen in het contact tussen begeleider en sporter.

Deze gedragsregels zijn opgesteld voor begeleiders in de sport aangezien uit cijfers blijkt dat plegers veelal begeleiders zijn en slachtoffers veelal sporters. Het bekendmaken van de ‘Gedragsregels begeleiders in de sport’ laat zien dat een sportvereniging werk maakt van het tegengaan van seksuele intimidatie en dat kan preventief werken. Daarbij is het belangrijk dat iedereen die betrokken is bij de sportvereniging op de hoogte is van deze gedragsregels.

Onderstaande gedragsregels zijn overgenomen uit de ‘Gedragsregels begeleiders in de sport’ zoals vastgesteld binnen de georganiseerde sport. Deze gedragsregels zijn, anders dan omgangsregels, afdwingbaar. Als een of meerdere gedragsregels overtreden wordt dan kan een tuchtprocedure met tuchtrechtelijke sancties volgen vanuit de sportbond. In Up Go wil nogmaals duidelijk maken dat ongewenst gedrag niet getolereerd zal worden.

De gedragsregels vormen – aangevuld met de omgangsregels – een richtlijn voor de omgang tussen sporters en begeleiders. Beleid van In Up Go is dat iedere begeleider minimaal 1 keer per 3 jaar de ‘verklaring akkoord gedragsregels’ ondertekent.

Bestuur en VC hebben een voorbeeldfunctie in het naleven van de gedragsregels, en het bespreken wanneer anderen zich hier niet aan houden.

Daarnaast is het van belang om 1-op-1 situaties zoveel mogelijk te vermijden – denk aan sporters die samen met een begeleider is een kleedkamer verblijven, samen reizen (zelfs in de auto naar een wedstrijd) of buiten het sporten 1-op-1 afspreken. Dergelijke situaties zijn een risico voor de sporter, maar ook voor de begeleider (denk aan beschuldigingen die niet na te gaan zijn). De vereniging en begeleiders dienen dergelijk situaties zoveel mogelijk te voorkomen – minimaal met 3 personen en/of in het zicht (kamer met ramen).
Gedragsregels begeleiders in de sport

• Gaat respectvol om met alle betrokkenen.
• Zorgt voor een veilige omgeving.
• Kent en handelt naar de regels en richtlijnen.
• Is zorgvuldig en oprecht bij het vermelden van ervaring en functies.
• Is zich bewust van machtsongelijkheid en (soms ook) afhankelijkheid, en misbruikt zijn positie niet.
• Respecteert het privéleven van de sporter.
• Tast niemand in zijn waarde aan.
• Is een voorbeeld voor anderen en onthoudt zich van gedragingen en uitlatingen waardoor de sport in diskrediet wordt gebracht.
• Neemt geen gunsten, geschenken, diensten of vergoedingen aan om iets te doen of na te laten dat in strijd is met de integriteit van de sport.
• Ziet toe op naleving van regels en normen.
• Is open en alert op waarschuwingssignalen.
• Is voorzichtig.

*Gedragsregels begeleiders in de sport’ zoals vastgesteld in Toolkit beleid seksuele intimidatie voor verenigingen. Een uitgave van de sportbonden NOC*NSF mei 2015.

Werkwijze bij incidenten en screening nieuwe begeleiders

Wanneer een lid van de sportvereniging zich niet houdt aan de gedragsregels dan heeft het bestuur de opdracht de regels te handhaven. Om dit te kunnen doen zal uitgezocht moeten worden wat er is voorgevallen. Het beginsel hoor en wederhoor moeten dan worden toegepast.

De sportbond kan de vereniging ondersteunen bij een dergelijk onderzoek maar ook met de afhandeling daarvan. Mocht het zo zijn dat er sprake is van seksuele intimidatie dan kan dit niet op verenigingsniveau worden afgehandeld. In zo’n geval zal contact gezocht moeten worden met de sportbond en is het van belang dat de vereniging zeker niet zelfstandig onderzoek gaat doen of sancties op gaat leggen. De vereniging heeft ook een meldingsplicht – situaties van seksueel grensoverschrijdend gedrag moeten worden gemeld bij de bond (website Centrum Veilige Sport Nederland), ook om te voorkomen dat het in de doofpot gaat.

Vanzelfsprekend dient een dergelijke melding te worden gedaan met respect voor de privacy van zowel de potentiële dader als het slachtoffer.

Beleid van de club is vrijwilligers die (jeugd)leden begeleiden te screenen voordat zij hun taak binnen de vereniging op zich nemen. Zedendelinquenten of anderen die zich schuldig hebben gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag zijn soms mensen van wie je het nooit had verwacht.

Voor iedere nieuwe vrijwilliger die zich aanmeldt, wordt een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) aangevraagd, zodat gecontroleerd wordt of er strafbare feiten zijn gepleegd die een risico vormen voor de functie binnen een bepaalde doelgroep waarvoor de VOG wordt aangevraagd. Op deze manier wordt meer inzicht verkregen over het verleden van bijvoorbeeld een nieuwe trainer, coach of verzorger.

Een sportorganisatie die werkt met vrijwilligers, kan zich aanmelden voor de Regeling Gratis VOG op Gratisvog.nl. In Up Go heeft zich hiervoor aangemeld en daardoor kan de VOG digitaal en kosteloos worden aangevraagd. Hierdoor worden nieuwe vrijwilligers niet met de kosten voor deze aanvraag belast. Het bestuur coördineert dit proces.

Registratiesysteem seksuele intimidatie

In een landelijk register worden voor alle sporten veroordeelde plegers van (seksuele) intimidatie en ongewenst gedrag bijgehouden. Via een aanvraag bij de gemachtigde van de Nevobo kan voor nieuwe vrijwilligers, of bij onderbouwde verdenking van leden of bestaande vrijwilligers, worden gecontroleerd of deze persoon in het register is opgenomen.

Vertrouwenscontactpersoon (VCP)

In Up Go officieel twee vertrouwenscontactpersonen aangesteld. Dit zijn Eline Spruit en Miriam van Benten. De contactgegevens van de Vertrouwenscontactpersonen worden gecommuniceerd naar alle leden/vrijwilligers via de InUpGo-Whatsapp groep en via de website gepubliceerd. Op deze manier is er voor iedereen een duidelijk aanspreekpunt wanneer er sprake is van, of vragen zijn over, ongewenst gedrag en of seksuele intimidatie.

De Vertrouwenscontactpersonen zijn er binnen de sportvereniging bereikbaar voor alle leden. De Vertrouwenscontactpersoon is geen bestuurslid van de club. Binnen het bestuur is er wel een aanspreekpunt, Hermen van Wifferen, en maakt deel uit van de Veiligheidscommissie.

De taak van de Veiligheidscommissie is:

• Aandacht voor preventie
• Jaarlijks dit onderwerp onder de aandacht brengen bij de jeugdteams met als primair doel om gesprek over diverse onderwerpen te stimuleren.
• Sociaal veiligheidsplan opstellen en actualiseren.
• In samenwerking met het bestuur documenteren of van alle begeleiders van jeugdteams een VOG is aangevraagd en gedragsregels zijn ondertekend.
• Bereikbaar/ beschikbaar zijn voor leden die opmerkingen of vragen hebben over ongewenst- of grensoverschrijdend gedrag, intimidatie of matchfixing.
• Bij een melding:
  • Eerste opvang voor melder, slachtoffer of beschuldigde.
  • Vervolgstappen / oplossingsrichting bespreken.
  • Rapporteren aan bestuur met inachtneming van de vertrouwelijkheid van het gesprek tussen vertrouwenscontactpersoon en melder.
  • Eventueel doorverwijzen naar vertrouwenspersoon bij Centrum veilige sport: 0900-2025590 of email: centrumveiligesport@nocnsf.nl.
  • Bestuur en Vertrouwenscommissie overleggen wat er nodig is om de veilige sportomgeving te herstellen en wat er binnen het huidige beleid dient te worden aangepast.
  • Bestuur en de Vertrouwenscontactpersoon evalueren het proces en de communicatie hieromtrent met alle betrokkenen.
• Bij ongewenst gedrag:
  • Of gedrag grensoverschrijdend is, bepaalt niet de zender, maar de ontvanger, hoe die het ervaren heeft. De melder en beschuldigde gaan zo snel mogelijk met elkaar in gesprek, zodat uitgesproken kan worden wat er als ongewenst is ervaren en hoe dat in de toekomst voorkomen kan worden. Hier kan eventueel een derde persoon bij aanwezig zijn.
  • Indien de melder niet zelf het gesprek aan wil gaan met de beschuldigde, kan het bestuur deze taak op zich nemen. Hiervoor is uitdrukkelijk toestemming nodig van de melder. Het is raadzaam een derde persoon bij dergelijke gesprekken aanwezig te laten zijn.
  • Mocht er uit dit gesprek geen verbetering voor de toekomst blijken, dan kan de Vertrouwenscontactpersoon van de Nevobo of het Meldpunt vertrouwenspersonen advies uitbrengen over de te nemen maatregelen.

Communicatie

Dit sociaal veiligheidsplan wordt actief uitgedragen door In Up Go. Voor communicatie van dit plan gelden de volgende afspraken:

• Het beleidsplan wordt op de website gepubliceerd met aandacht voor leesbaarheid en taalgebruik.
• Het veiligheidsplan wordt ieder jaar bij de start van het sportseizoen geactualiseerd en voorzien van datum actualisatie op de website geplaatst.